ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΤΟΜΕΑΡΧΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ, ΒΟΥΛΕΥΤΟΥ Β’ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΣ ΞΟΥΛΙΔΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

ΘΕΜΑ: «Οργανισμός μαμούθ για το Μουσείο Ακρόπολης»

Η Βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης, Σταυρούλα Ξουλίδου, καταθέτει αναφορά σχετικά με το πρόσφατα δημοσιευμένο ΠΔ 64/2013, που αφορά τον Οργανισμό του Μουσείου Ακρόπολης.

Συγκεκριμένα, με ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων αναφέρει ότι δημοσιεύτηκε πριν λίγες ημέρες σε ΦΕΚ το Π.Δ. «Οργανισμός του Μουσείου της Ακρόπολης» (ΠΔ 64/2013, ΦΕΚ 113/Α/20-05-2013). Το περιεχόμενο του εν λόγω Οργανισμού έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις κυβερνητικές εξαγγελίες περί επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων με τον περιορισμό του κράτους, που θα περιλαμβάνει κατά βάση περικοπές δαπανών στο δημόσιο.

Αναλυτικότερα, το Μουσείο Ακρόπολης γιγαντώνεται, καθώς συστήνονται 1 Γενική Διεύθυνση, 5 Διευθύνσεις, 19 Τμήματα και 3 Αυτοτελή Γραφεία, προβλέπονται 233 οργανικές θέσεις (εκ των οποίων οι 197 μόνιμο προσωπικό) και απαιτούνται 5.276.334,37 ευρώ ετησίως για τις ανάγκες λειτουργίας του.

Όλα αυτά συμβαίνουν ταυτόχρονα με την επιχειρούμενη συρρίκνωση του δημόσιου τομέα και ειδικότερα, με την υποβάθμιση των φορέων προστασίας, διαχείρισης και προβολής των Πολιτιστικών αγαθών – προϊόντων (Εφορείες Αρχαιοτήτων συγχωνεύονται, μουσεία και η Αρχαιολογική Υπηρεσία συρρικνώνονται, το Υπουργείο Πολιτισμού υποβαθμίστηκε σε Γενική Γραμματεία), αφήνοντας υπόνοιες για ρουσφετολογικές ρυθμίσεις.

Επιπλέον, η μετατροπή του Μουσείου της Ακρόπολης σε ΝΠΔΔ, που εύκολα μπορεί να τροποποιηθεί σε ιδιωτικού δικαίου, δυνητικά προωθεί την εκμετάλλευση της πολιτιστικής κληρονομιάς από ιδιωτικά συμφέροντα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Επισημαίνεται, επομένως, μια ευνοϊκή μεταχείριση προς το συγκεκριμένο μουσείο και οπωσδήποτε έξω από τη λογική που διέπει τη Γ. Γ. Πολιτισμού και τις υπηρεσίες της (Αρχαιολογική Υπηρεσία, Εφορείες, δημόσια μουσεία κλπ).

Ζητείται η άμεση παρέμβαση, των αρμόδιων Υπουργών, ώστε να αποφευχθεί η γιγάντωση ενός και μόνο μουσείου – ΝΠΔΔ και η ταυτόχρονη συρρίκνωση της Κεντρικής Υπηρεσίας στην οποία υπάγεται.

Θεωρούμε τον πολιτισμό αγαθό και δικαίωμα όλων, ωστόσο παρακαλούμε για τις άμεσες ενέργειές σας ώστε να αποτραπούν φαινόμενα άνισης μεταχείρισης, τα οποία στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν επιτρέπουν την πραγματοποίηση της πολυχρησιμοποιημένης εξαγγελίας για ορθολογική λειτουργία της δημόσιας διοίκησης.

Η καταθέτουσα Βουλευτής

Σταυρούλα Ξουλίδου

Ακολουθεί η αριθμ. 151/29-5-2013 ανακοίνωση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ

Οργανισμός (νέου) Μουσείου Ακρόπολης: Δύο μέτρα και δύο σταθμά;

Μόλις πήραμε στα χέρια μας τον Οργανισμό του (νέου) Μουσείου Ακρόπολης, διαπιστώσαμε με ανακούφιση ότι εισακούστηκαν επιτέλους οι αγωνίες μας και νέες μέρες ξημερώνουν για την πολύπαθη Αρχαιολογική Υπηρεσία!

Αν η κυβέρνηση, αναλογιστήκαμε, πιστεύει ότι το Μουσείο Ακρόπολης, που δεν είναι καν το μεγαλύτερο της χώρας, για να λειτουργήσει χρειάζεται 1 Γενική Διεύθυνση, 5 Διευθύνσεις, 19 Τμήματα και 3 αυτοτελή Γραφεία, προφανώς ο νέος Οργανισμός της Γ.Γ. Πολιτισμού, όχι μόνο δεν θα συμπεριλαμβάνει περικοπές κατά 45%, όπως απαιτεί η Τρόικα, αλλά αντίθετα θα συστήνει νέες Υπηρεσίες και Τμήματα που θα αντιστοιχούν στις νέες ανάγκες και προκλήσεις για την πολιτιστική κληρονομιά στον 21^ο αιώνα.

Αν σε αυτή τη συγκυρία έχουν εξοικονομηθεί 5.276.334,37 ευρώ ετησίως για τις ανάγκες του Μουσείου Ακρόπολης, φανταστήκαμε ότι σίγουρα θα έχουν εξοικονομηθεί και τα χρήματα που χρειάζονται οι Εφορείες Αρχαιοτήτων σε όλη τη χώρα για τα λειτουργικά τους έξοδα, τη ΔΕΗ, τον ΟΤΕ, την ύδρευση, τις βενζίνες των υπηρεσιακών οχημάτων και τους υπόλοιπους απλήρωτους μέχρι και σήμερα λογαριασμούς που δημιουργούν ένα σωρό προβλήματα ακόμη και στη στοιχειώδη λειτουργία των Εφορειών και των Μουσείων.

Αν στο Μουσείο Ακρόπολης προβλέπονται 233 οργανικές θέσεις (εκ των οποίων 197 θέσεις μόνιμου προσωπικού), προφανώς η πολιτική ηγεσία είναι έτοιμη να καλέσει για υπηρεσία στη Γ.Γ. Πολιτισμού και τους 191 συναδέλφους μας που έχουν ΦΕΚ διορισμού από τον Δεκέμβριο του 2010 και αναμένουν ακόμη στο ακουστικό τους και μάλλον θα είναι τελικά πολύ εύκολο να προσληφθούν νέοι αρχαιολόγοι στις Υπηρεσίες της περιφέρειας, που υποφέρουν από έλλειψη προσωπικού μετά την εφεδρεία και τις συνταξιοδοτήσεις.

Μια νέα εποχή ξημερώνει, λοιπόν, για την Αρχαιολογική Υπηρεσία; Πολύ θα θέλαμε να ήταν έτσι. Ας προσγειωθούμε όμως στην αδυσώπητη πραγματικότητα: αυτό που μας λένε ευθαρσώς είναι ότι άλλα μέτρα και άλλα σταθμά ισχύουν για το Μουσείο Ακρόπολης και άλλα για την Αρχαιολογική Υπηρεσία (και όλο το υπόλοιπο δημόσιο, βέβαια!).

Την περασμένη εβδομάδα δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ το ΠΔ «Οργανισμός του Μουσείου της Ακρόπολης» (ΠΔ 64/2013, ΦΕΚ 113/Α/20-05-2013). Τα όσα συμπεριλαμβάνονται σε αυτό το Π.Δ. έρχονται να αποδείξουν, πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι οι κυβερνητικές εξαγγελίες περί «μείωσης του δημοσίου» που θα περάσει τάχα από το κλείσιμο «των περιττών μονάδων του δημοσίου» δεν είναι παρά στάχτη στα μάτια των μη παροικούντων την Ιερουσαλήμ.

Οι υπογράφοντες το Π.Δ. Υπουργοί Πολιτισμού Κ. Τζαβάρας, Διοικητικής Μεταρρύθμισης Α. Μανιτάκης και Οικονομικών Χ. Σταϊκούρας, καταφέρνουν το ακατόρθωτο!. Την ίδια στιγμή που:

·         Εξαγγέλλουν μείωση των φορέων του δημοσίου, απειλώντας να κλείσουν ακόμη και το ΤΑΠΑ ή το Εθνικό Κέντρο Κινηματογράφου ή τη ΜΟΔ ΑΕ (που συντονίζει το Ε.Σ.Π.Α.),

·         Σχεδιάζουν να κλείσουν (δια των «συγχωνεύσεων») Εφορείες Αρχαιοτήτων με πραγματικό και πολύχρονο-ακόμη και μακραίωνο έργο, όπως την Εφορεία Ακροπόλεως,

·         Υποβαθμίζουν το Υπουργείο Πολιτισμού σε μια απλή Γενική Γραμματεία, με μία (1) Γενική Διεύθυνση για την Προστασία των Αρχαιοτήτων και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς όλης της χώρας και 6 Κεντρικές Διευθύνσεις, Συρρικνώνουν τα δημόσια μουσεία, με συγχωνεύσεις και εξαφανίσεις νευραλγικών Τμημάτων, όπως το Τμήμα εκθέσεων και το Τμήμα Προβολής και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων,

Ταυτόχρονα με την υπογραφή τους σε αυτό το Π.Δ. εγκαθιδρύουν ένα Μουσείο-Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου με τις εξής νέες οργανικές μονάδες: 1 Γενική Διεύθυνση (!), με 5 Διευθύνσεις (και ισάριθμους Διευθυντές), 19 Τμήματα (με ισάριθμους Τμηματάρχες) και 3 αυτοτελή Γραφεία (με ισάριθμους προϊστάμενους γραφείων), πλέον του (ήδη υπάρχοντος) 9μελούς Δ.Σ. του Μουσείου! Πρόκειται για πραγματικό σκάνδαλο, καθώς αντιστοιχεί περίπου στην οργανωτική δομή μιας Γενικής Γραμματείας Υπουργείου!

Γιατί άραγε επιφυλάσσεται αυτή η διακριτική μεταχείριση στο Μουσείο Ακρόπολης-ΝΠΔΔ, ώστε μόνο σε αυτό να μην ισχύουν οι γενικότερες εξαγγελίες «εξορθολογισμού» της λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης και της πολιτικής περικοπών στον δημόσιο τομέα;

Μήπως επειδή είναι το μόνο αρχαιολογικό Μουσείο, το οποίο, καθώς συστάθηκε εξαρχής ως ΝΠΔΔ, διαθέτει Διοικητικό Συμβούλιο, στο οποίο μπορούν να τοποθετούνται από την εκάστοτε πολιτική ηγεσία οι «αρεστοί», κατά το πρότυπο που, όπως είδαμε, ακολουθείται και στους φορείς του σύγχρονου πολιτισμού, που πολύ νωρίτερα «προικίστηκαν» με διορισμένα Δ.Σ.;

Μήπως επειδή ακριβώς λόγω αυτού το Μουσείο Ακρόπολης παραχωρεί αίθουσες για εκδηλώσεις στην κομματική νεολαία του κυβερνώντος κόμματος, κατά παράβαση κάθε μουσειακής λογικής;

Μήπως επειδή, αντί το Μουσείο Ακρόπολης να ενσωματωθεί στην Αρχαιολογική Υπηρεσία, όπου και ανήκει, σταδιακά συρρικνώνεται η Αρχαιολογική Υπηρεσία και υπάρχουν δεύτερες σκέψεις να αποκοπεί από αυτήν – και να περάσει στο διορισμένο Δ.Σ. – και η διαχείριση του σημαντικότερου μνημείου της Ελλάδας, της Ακρόπολης;

Μήπως έχει εκλείψει πλέον κάθε σοβαρότητα;

Αναλυτικότερα:

Τα επιχειρήματα περί «διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας» ή «μείωσης της επιβάρυνσης του δημοσίου», στα οποία στηρίχθηκε η ψήφιση του Ν. 3711/2008, δεν μπορούν να σταθούν σήμερα, σε μια συγκυρία, όπου όλα τα ιδιωτικά Μουσεία, αλλά και άλλα πολιτιστικά ιδρύματα (λ.χ. Μέγαρο Μουσικής), βασίζουν την επιβίωσή τους στην ενίσχυση από τους κρατικούς πόρους. Αντιθέτως, η λειτουργία Νομικών Προσώπων και Α.Ε. στο δημόσιο στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων έχει οδηγήσει σε αδιαφανή και κομματική λειτουργία, οικονομικές ατασθαλίες, γιγάντωση των φορέων δυσανάλογη σε σχέση με τον διακηρυγμένο σκοπό (ήδη εμφανή από τον παρόντα Οργανισμό του Μουσείου Ακρόπολης) και πολλά άλλα προβλήματα, τα οποία ήδη επικαλείται η ίδια η κυβέρνηση προκειμένου να κλείσει και να συγχωνεύσει άλλους φορείς του δημοσίου και ευρύτερου δημοσίου τομέα. Στο (πρώην) Υπουργείο Πολιτισμού, τα επιχειρήματα περί «ευελιξίας» οδήγησαν στη δημιουργία του ΟΠΕΠ Α.Ε., ο οποίος όχι μόνο επεκτάθηκε εις βάρος του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, με αντίστοιχη απώλεια εσόδων για το δημόσιο, αλλά επιπλέον άφησε πίσω του μια «μαύρη τρύπα» 7 εκ. ευρώ, την οποία επωμίστηκαν τα δημόσια ταμεία! Θα έπρεπε η εμπειρία αυτή να προβληματίσει και να οδηγήσει σε άλλες λύσεις για ένα τόσο σημαντικό θέμα, όσο η διαχείριση των κινητών και ακίνητων μνημείων της Ακρόπολης.

Άλλωστε, έχει φανεί τα τελευταία χρόνια ότι το Μουσείο Ακρόπολης, όπως και οποιοδήποτε άλλο Μουσείο διεθνώς, δεν μπορεί να υπάρχει και να λειτουργεί χωρίς τη δημόσια χρηματοδότηση, ακόμη κι αν αυτή περνούσε μέσω «άλλων διαδρομών» (βλ. ΟΑΝΜΑ, αποσπάσεις προσωπικού από το ΥΠΠΟ κ.λπ.), προκειμένου να εμφανίζεται το Μουσείο ψευδώς ως πλήρως αυτοχρηματοδοτούμενο. Αρκεί μια ματιά στην κατανομή κονδυλίων του προϋπολογισμού της Γ.Γ. Πολιτισμού, για να διαπιστώσει κανείς, ότι υπήρχε και υπάρχει χρηματοδότηση του Μουσείου από τον κρατικό προϋπολογισμό. Και μάλιστα, αυτή η χρηματοδότηση δίδεται την ίδια στιγμή που το Μουσείο Ακρόπολης δεν αποδίδει τίποτε από τα έσοδά του στο ΤΑΠΑ, σε πλήρη αντίθεση με τα προβλεπόμενα από τον ιδρυτικό του  Ν.3711/2008.

Στο Π.Δ. του Οργανισμού (άρθρο 5) προβλέπεται μια δαιδαλώδης δομή για τη Διοίκηση του Μουσείου Ακρόπολης, με 5 Διευθύνσεις (και ισάριθμους Προϊστάμενους Διεύθυνσης), 18 Τμήματα (με τους αντίστοιχους Προϊσταμένους Τμημάτων) και 3 αυτοτελή γραφεία (με ισάριθμους προϊστάμενους), πλέον του 9μελούς Δ.Σ. και του Γενικού Διευθυντή, που είχαν ήδη συσταθεί με τον Ν. 3711/2008. Αρκεί να συγκριθεί αυτή η διοικητική δομή με την υπάρχουσα δομή των μεγάλων δημόσιων μουσείων της χώρας, που είναι Ειδικές Περιφερειακές Υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Γ.Γ. Πολιτισμού σύμφωνα με τον Οργανισμό του ΥΠΠΟ (Π.Δ. 191/2003): το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το μεγαλύτερο μουσείο της χώρας, σήμερα λειτουργεί με έναν Προϊστάμενο αρχαιολόγο, 9 Τμήματα και 1 αυτοτελές Γραφείο Φύλαξης, ενώ όλα τα υπόλοιπα μουσεία της χώρας, ανάλογα με το μέγεθος των συλλογών τους, λειτουργούν με 6-8 Τμήματα. Και αυτά τα Τμήματα έχουν μπει στο στόχαστρο του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, που προσπαθεί να τα μειώσει κατά 50% στο νέο Οργανισμό που ετοιμάζει για τη Γ.Γ. Πολιτισμού.

Απορούμε πραγματικά γιατί προκρίνεται η σύσταση ενός τέτοιου Οργανισμού, που θα κοστίσει στο ελληνικό Δημόσιο τουλάχιστον 5.276.334,37 ευρώ κατ’ έτος, όπως αναφέρεται στο ίδιο το Π.Δ.), αντί για τη δημιουργία Ειδικής Περιφερειακής Υπηρεσίας Ακροπόλεως, υπαγόμενης στη ΓΔΑΠΚ, όπως είχε προτείνει ο Σύλλογός μας, κάτι που, εκτός των άλλων, θα απαιτούσε πολύ λιγότερα κονδύλια.

Λέμε «τουλάχιστον», καθώς στο Π.Δ. προβλέπεται η δυνατότητα αποσπάσεων υπαλλήλων από τη Γ.Γ. Πολιτισμού και συνολικά από τον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα (άρθρο 20). Μάλιστα, μόνο για το Γραφείο του Προέδρου του Δ.Σ. (άρθρο 14), προβλέπονται 3 θέσεις συμβούλων και 1 θέση γραμματειακής υποστήριξης με τη δυνατότητα αυτές να καλυφθούν από υπαλλήλους που θα αποσπαστούν από τον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα – περισσότερους δηλαδή από όσους δικαιούται να αποσπάσει ένας βουλευτής του ελληνικού Κοινοβουλίου! Φαίνεται λοιπόν ότι το Μουσείο θα συνεχίσει να λειτουργεί όπως και σήμερα, με επιστήμονες και υπαλλήλους ως επί το πλείστον αποσπασμένους από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, η μισθοδοσία των οποίων θα καλύπτεται από τον προϋπολογισμό της Γ.Γ. Πολιτισμού, ενώ από τα εισιτήρια θα καλύπτονται κυρίως τα λειτουργικά του έξοδα, όπως και σήμερα. Ποιός, λοιπόν, είναι ο πραγματικός λόγος ώστε να μην αποτελεί μια Ειδική Περιφερειακή Υπηρεσία και να κατευθύνει τα έσοδα στο κοινό Ταμείο του ΤΑΠΑ όπως και όλα τα άλλα δημόσια Μουσεία;

Η δομή που περιγράφεται στο εν λόγω ΠΔ δεν έχει καμία σχέση με τις εξαγγελίες για «καλύτερη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης».

1.    Δεν εξασφαλίζεται η ενιαία διαχείριση (προβολή, συντήρηση, προστασία, χρηματοδότηση κ.λπ.) των κινητών και ακίνητων μνημείων του χώρου, των εργασιών συντήρησης και αναστήλωσης, αλλά και των εκθέσεων του Μουσείου. Είναι σχήμα οξύμωρο, ότι στο (σχέδιο) Π.Δ. αναφέρεται ότι το Μουσείο Ακρόπολης έχει ως αποστολή «την προβολή των ακίνητων μνημείων της Ακρόπολης, με τα οποία τα εκθέματα του Μουσείου είναι άρρηκτα συνδεδεμένα» (άρθρο 2), ενώ την ίδια στιγμή με τη θεσμοθέτηση και μόνο του ΝΠΔΔ, ως έκτου κατά σειρά φορέα διαχείρισης των ακίνητων και κινητών μνημείων της Ακρόπολης καταστρατηγείται κάθε λογική ενιαίας αντιμετώπισής τους. Ακόμη και η θέσπιση ενιαίου εισιτηρίου που θα έπρεπε να ισχύει για το Μουσείο και τον ιερό βράχο της Ακρόπολης, καθίσταται αδύνατη με τη συνέχιση ύπαρξης του ΝΠΔΔ!

2.    Δεν εξασφαλίζει την ενιαία αντιμετώπιση των μνημείων του συγκεκριμένου χώρου-μουσείου, όπως επιτάσσει η σύγχρονη λογική διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς. Αντιθέτως, το εν λόγω Π.Δ. δημιουργεί δυνατότητες για παρερμηνείες και διενέξεις, καθώς στην αποστολή του Μουσείου (άρθρο 2) προστίθεται «η υποδοχή, φύλαξη, … προβολή… των κινητών ευρημάτων του συνόλου βράχου της Ακρόπολης και των υπωρειών του, τα οποία προέρχονται από ανασκαφές ή αποσπάστηκαν ή θα αποσπαστούν στο μέλλον από τα ακίνητα μνημεία της Ακρόπολης», ενώ οι αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Συλλογών και Εκθέσεων του Μουσείου (άρθρο 7) επεκτείνονται και στον «εμπλουτισμό των συλλογών» του, πολύ πέραν δηλαδή της «παραχώρησης κατά χρήση» των κινητών μνημείων και των αρχιτεκτονικών γλυπτών, που προβλέπει ο Ν. 3711/2008.

Αντιθέτως, η πρόταση για Ειδική Περιφερειακή Υπηρεσία Ακρόπολης, που είχε διατυπωθεί από τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων, η οποία θα συγκέντρωνε αρμοδιότητες που σήμερα μοιράζονται σε τουλάχιστον 5 διαφορετικές Υπηρεσίες, αντιστοιχεί τόσο στις νέες αντιλήψεις διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς, όσο και στη χρηστή δημόσια διοίκηση.

Στο άρθρο 4 προβλέπεται διεθνής διαγωνισμός για την επιλογή του Γενικού Διευθυντή, κάτι που προϋποθέτει – προφανώς – και τα αντίστοιχα μισθολογικά κίνητρα για την προσέλκυση επιστημόνων από όλο τον κόσμο. Τα κίνητρα αυτά δεν προβλέπονται σαφώς στο Π.Δ., φανταζόμαστε όμως ότι θα είναι προκλητικά πολλαπλάσια από το μισθό των 1400 ευρώ με τον οποίο αμείβεται σήμερα ο Διευθυντής  Μουσείου ή Εφορείας Αρχαιοτήτων της Γ.Γ. Πολιτισμού, για να παράγει επιτελικό, διοικητικό και επιστημονικό έργο το οποίο αναγνωρίζεται από τις τοπικές κοινωνίες, από την εγχώρια και διεθνή επιστημονική κοινότητα, από τους Διεθνείς Οργανισμούς που ασχολούνται με την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, από τις αρμόδιες υπηρεσίες της ΕΕ για την απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Θυμίζουμε ότι δημόσια Μουσεία, όπως το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο και το Βυζαντινό Μουσείο Θεσσαλονίκης έχουν αποσπάσει διεθνείς διακρίσεις, ενώ στη σημερινή δύσκολη συγκυρία, απουσίας στοιχειώδους χρηματοδότησης του πολιτισμού, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Νομισματικό Μουσείο και το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης καταφέρνουν να πραγματοποιούν σημαντικές περιοδικές εκθέσεις αδαπάνως για το ελληνικό δημόσιο. Θυμίζουμε ότι άλλα Μουσεία, που δεν είναι καν αυτοτελείς υπηρεσίες αλλά ανήκουν στις αντίστοιχες Εφορείες, από τα ακριτικά Ιωάννινα και την Ηγουμενίτσα ως τους Δελφούς, την Κομοτηνή και τα Άβδηρα, καταφέρνουν να αποτελούν ζωντανό κύτταρο πολιτισμού για τις τοπικές κοινωνίες με διαρκείς εκδηλώσεις, πολλαπλάσιες του Μουσείου Ακρόπολης, ακόμη και στα πιο απομακρυσμένα μέρη της ελληνικής επικράτειας και χωρίς καμία στήριξη. Επισημαίνεται ότι, σε αυτή την περίοδο της κρίσης, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο αύξησε την επισκεψιμότητά του κατά 82% (2012) - αλλά δεν ευοδώθηκε ούτε ένα δελτίο τύπου από τη Γ.Γ. Πολιτισμού που να αναφέρεται σ' αυτήν την επιτυχία.

Αντί να αναγνωρίζεται και να ενισχύεται από την πολιτεία το πολυσχιδές έργο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, η κυβέρνηση φαίνεται πρόθυμη να εγκαθιδρύσει καθεστώς δύο ταχυτήτων για τους Διευθυντές των δημόσιων Μουσείων, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά έμπρακτη υποτίμηση σε όλους όσους έχουν τάξει τη ζωή και τη δημιουργικότητά τους, χωρίς καν πραγματική ανταμοιβή, στην υπηρεσία της δημόσιας προστασίας των μνημείων και της πολιτιστικής κληρονομιάς σε ολόκληρη τη χώρα.

Μια απλή σύγκριση του νέου Οργανογράμματος του Μουσείου Ακρόπολης με τον προτεινόμενο Οργανισμό της Γ.Γ. Πολιτισμού δείχνει το χάος που χωρίζει το ένα σκεπτικό από το άλλο:

·         Στο Μουσείο Ακρόπολης υπάρχουν χωριστές Οργανικές Μονάδες για τις Εκθέσεις (Διεύθυνση), τα Εκπαιδευτικά Προγράμματα (Τμήμα), και την Προβολή (Αυτοτελές Γραφείο), ενώ όλες αυτές οι λειτουργίες «εξαλείφονται» από τα δημόσια Μουσεία της Γ.Γ. Πολιτισμού!

·         Στο Μουσείο Ακρόπολης, με πολύ μικρότερο εύρος συλλογών, δημιουργούνται 3 χωριστά Τμήματα Συλλογών χωρισμένα με βάση τη χρονική περιοδολόγηση, ενώ τα αντίστοιχα Τμήματα των δημόσιων Μουσείων συγχωνεύονται και εξαφανίζονται.

·         Συστήνεται ακόμη και Τμήμα Γραμματείας Προϊσταμένου Διεύθυνσης καθώς και Αυτοτελές Γραφείο Προέδρου του Δ.Σ., την ίδια στιγμή που, με το προτεινόμενο Οργανόγραμμα της Γ.Γ. Πολιτισμού προγραμματίζεται να καταργηθούν οργανικές μονάδες όπως η Α, Β, Γ, ΚΣΤ ΕΠΚΑ και 1^η ΕΒΑ (που συγχωνεύονται σε 2 Εφορείες!), να ιδρυθεί  μόνο μία Εφορεία στο Νομό Θεσσαλονίκης και να καταργηθεί η Εφορεία Σπηλαιολογίας Βορείου Ελλάδος. Στο προτεινόμενο Οργανόγραμμα της Γ.Γ. Πολιτισμού καταργούνται τα Αρχαιολογικά Ινστιτούτα, ενώ στο νέο Μουσείο Ακρόπολης δημιουργείται ξεχωριστό Τμήμα Βιβλιοθήκης!

·         Στην αξιολόγηση του υπάρχοντος Οργανισμού της Γ.Γ. Πολιτισμού (αλλά και άλλων Υπουργείων), που πραγματοποιήθηκε από επιτροπές του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, μπήκαν στο στόχαστρο ως «άνευ αντικειμένου» όσα Τμήματα ήταν υποστελεχωμένα (με 3 ή 4 υπαλλήλους). Στον Οργανισμό του Μουσείου Ακρόπολης, που υπογράφεται από τον ίδιο τον Υπουργό ΔΙΜΗΔ κο Α. Μανιτάκη, συστήνονται εξαρχής Τμήματα με 1 ή 2 υπαλλήλους (συμπεριλαμβανομένου του Τμηματάρχη). Αυτά γιατί δεν είναι «περιττά» και «άνευ αντικειμένου»;

·         Το Οργανόγραμμα του Μουσείου Ακρόπολης προβλέπει και δύο θέσεις νομικών συμβούλων, όταν ακόμη και η ίδια η ΓΔΑΠΚ δεν έχει νομικό σύμβουλο, με αποτέλεσμα οι Εφορείες Αρχαιοτήτων και τα Μουσεία να προσπαθούν εκ των ενόντων και με ίδια μέσα, να καλύψουν τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν κατά την τήρηση της νομοθεσίας, από τις απειλές ιδιωτών ή τις διώξεις των αρχαιολόγων που απλά κάνουν το καθήκον τους.

Είναι προφανές πλέον ότι το προτεινόμενο Οργανόγραμμα της Γ.Γ. Πολιτισμού δεν υπαγορεύεται από κάποιο σκοπό εξοικονόμησης ή εξορθολογισμού, αλλά από την προσπάθεια να συρρικνωθεί η Αρχαιολογική Υπηρεσία και το έργο που προσφέρει, για να δοθεί προβάδισμα σε λογής-λογής Ιδρύματα ή «ημέτερους» να διαχειριστούν την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας.

Πέραν των παραπάνω, επισημαίνουμε ότι στο άρθρο 16 του εν λόγω Π.Δ. καταβάλλεται προσπάθεια.

·         να θεσμοθετηθεί η απαράδεκτη πρακτική, που έχει εισαγάγει το Μουσείο Ακρόπολης, να προσλαμβάνει αποφοίτους των Τμημάτων Ιστορίας-Αρχαιολογίας με την (ανύπαρκτη στις διατάξεις περί δημοσίου και τον Οργανισμό του ΥΠΠΟ) ειδικότητα των «εξηγητών-φροντιστών», αντί να προσλαμβάνονται ως «ΠΕ Αρχαιολόγοι». Υποτιμάται καίρια το πανεπιστημιακό πτυχίο αρχαιολογίας και δημιουργούνται ερωτηματικά για το νομικό καθεστώς των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων αρχαιολογίας, που πλέον επανακαθορίζεται «από το παράθυρο» μέσω της σύστασης ενός Οργανισμού.

·         Την ίδια στιγμή, όμως, διαφορετική τύχη επιφυλάσσεται σε κάποιους άλλους με το ίδιο πτυχίο. Στο άρθρο 17 (διάκριση θέσεων Ειδικού Επιστημονικού Προσωπικού ΙΔΑΧ), ως προσόν του Ειδικού Επιστημονικού Προσωπικού ορίζεται ακόμη και η απλή «εμπειρία 8 ετών με μία τουλάχιστον δημοσίευση-επιστημονική ανακοίνωση» και «πολύ καλή γνώση τουλάχιστον μίας ξένης γλώσσας». Πρόκειται για προσβολή στον επιστημονικό κόσμο της χώρας, στους αρχαιολόγους της Υπηρεσίας με μεγάλο επιστημονικό και συγγραφικό έργο, αλλά και την κοινή λογική, το να προσλαμβάνεται ως «Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό» ένας αρχαιολόγος με 8ετή πείρα και μία μόνο δημοσίευση, χωρίς καν μεταπτυχιακό ή διδακτορικό! Αλλά τα «δύο μέτρα και δύο σταθμά» φαίνεται ότι υπάρχουν και εντός του Μουσείου Ακρόπολης. Να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους;

Μέσα από αυτό το Π.Δ. επιβραβεύονται και διαιωνίζονται οι επιστημονικές και λειτουργικές ανεπάρκειες που έχει επιδείξει το Μουσείο Ακρόπολης στα λίγα χρόνια της λειτουργίας του, με τη διαχείριση των ευρημάτων πέρα από κάθε δεοντολογία (ακόμη δεν έχουν δοθεί επαρκείς εξηγήσεις για την παραποίηση των επιγραφών στην έκθεση του Μουσείου), έξω από κάθε συλλογική λειτουργία (ο καθαρισμός των Καρυάτιδων με λέιζερ ανακοινώθηκε στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟ και εισήχθη εκ των υστέρων στο ΚΑΣ για την κατά νόμο γνωμοδότηση, ενώ έχει ήδη ανακοινωθεί στο κοινό από τη Διοίκηση του Μουσείου και διεξάγεται κανονικά χωρίς καμία άδεια), την απουσία περιοδικών εκθέσεων και την απουσία συμβολής στην επιστημονική έρευνα.

Είναι προφανές ότι ο δρόμος ανοίγει με τη μετατροπή του Μουσείου Ακρόπολης σε ΝΠΔΔ και αυτόν τον προκλητικό Οργανισμό. Ο στόχος είναι σαφής: συρρίκνωση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, τόσο στον ελεγκτικό όσο και στο δημιουργικό ρόλο της, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για να παραδοθεί σε ιδιώτες επιχειρηματίες κάθε λειτουργία των μνημείων, που μπορεί να αποβεί κερδοφόρα και να ψαλιδιστεί η δυνατότητα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας να παρεμβαίνει και να προστατεύει την πολιτιστική κληρονομιά από την τσιμεντοποίηση και την ισοπέδωση. Άλλωστε, ο ίδιος ο Υπουργός ΔΙΜΗΔ κος Μανιτάκης έχει προτείνει σχέδιο νόμου με βάση το οποίο με απλό Π.Δ. μπορεί το όποιο ΝΠΔΔ να μετατραπεί σε ιδιωτικού δικαίου σε μία νύχτα!

Δεν υπάρχει πλέον καμία δικαιολογία! Δεν δεχόμαστε καμία συρρίκνωση του Οργανισμού της Γ.Γ. Πολιτισμού και καμία συγχώνευση δομών. Απορρίπτουμε το νέο σχέδιο Οργανισμού της Γ.Γ. Πολιτισμού και ζητάμε την απόσυρση του Π.Δ. «Οργανισμός Μουσείου Ακρόπολης». Όλα τα δημόσια Μουσεία να παραμείνουν υπηρεσίες της Γ.Γ. Πολιτισμού. Υπερασπιζόμαστε τον δημόσιο χαρακτήρα και το έργο της ενιαίας και ισχυρής δημόσιας υπηρεσίας προστασίας και ανάδειξης των μνημείων, που είναι η Αρχαιολογική Υπηρεσία!

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ